Esther van Vriesland
Op 31 december 1941 begon de Gorcumse Esther van Vriesland (1926-1942) haar dagboek in een schoolschrift. De laatste zin die ze schreef is: “Laat me toch in het volgende schrift over de vrede schrijven!” Helaas heeft ze de vrede niet meer meegemaakt. Op 5 oktober 1942 werd ze in Auschwitz omgebracht.
Esther was een joods meisje van 15 jaar uit Gorinchem tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze heeft over een periode van een klein jaar een dagboek bijgehouden in vier schriftjes. In haar dagboek schreef ze over alledaagse dingen, zoals school, vriendschappen, ouders en verliefdheden. Maar Esther was Joods. Tussen de regels door valt ook op te maken hoe zij het toenemende isolement van de joden en de onzekerheid over haar lot beleefde.
Toen de Duitsers de familie Van Vriesland oppakten, heeft Esther de schriftjes op het platte dak van de buren gegooid. Haar buurjongen heeft ze gepakt en haar buurmeisje heeft de schriftjes bewaard. Zo is haar dagboek bewaard gebleven. In 1990 is het als boekje uitgegeven, in 2010 een tweede geheel herziene druk ter gelegenheid van 65 jaar bevrijding.
Bij het huis waar de familie van Vriesland woonde op de Kalkhaven 53 zijn op 16 april 2019 vijf struikelstenen geplaatst ter herinnering aan deze gruwelijke geschiedenis.